"Java Exception və Error"

Exception

Exception sinfi proqramın iş zamanı meydana çıxan və tutula bilən (yəni, həll edilə bilən) problemləri təsvir edir. Bu problemlər adətən proqramın məntiqindəki səhvlərdən və ya gözlənilməyən vəziyyətlərdən qaynaqlanır. İki əsas alt sinifə malikdir:

1. Checked Exceptions: Bu növ səhvlər proqramın işləmə vaxtında meydana gələ bilər və onları kodda mütləq işləmək lazımdır. Bu növ səhvlər üçün "try-catch" bloklarından istifadə olunur və ya metodu elan edərkən throws açar sözü ilə göstərilməlidir. Məsələn:

   • IOException
   • SQLException

2. Unchecked Exceptions: Bu növ səhvlər "RuntimeException" sinifindən törəyir və kod tərəfindən məcburi işlənməyə ehtiyac yoxdur. Bu səhvlər adətən proqramın məntiqindəki səhvlərdən qaynaqlanır. Məsələn:

   • NullPointerException
   • ArrayIndexOutOfBoundsException

Nümunə:

public class Main {
    public static void main(String[] args) {
        try {
            int result = divide(10, 0);
        } catch (ArithmeticException e) {
            System.out.println("ArithmeticException caught: " + e.getMessage());
        }

        try {
            String text = null;
            System.out.println(text.length());
        } catch (NullPointerException e) {
            System.out.println("NullPointerException caught: " + e.getMessage());
        }

        try {
            int[] numbers = new int[3];
            System.out.println(numbers[10]);
        } catch (ArrayIndexOutOfBoundsException e) {
            System.out.println("ArrayIndexOutOfBoundsException caught: " + e.getMessage());
        }
    }

    public static int divide(int a, int b) throws ArithmeticException {
        return a / b;
    }
}

Bu nümunədə müxtəlif növ "Unchecked Exceptions" işlənir:

• ArithmeticException sıfıra bölmə səhvini göstərir.
• NullPointerException null obyektə müraciəti göstərir.
• ArrayIndexOutOfBoundsException massiv sərhədlərini aşan indeksi göstərir.

Bu kodda göstərilən səhvlər "Checked Exceptions" deyil, çünki onlar proqramın məntiqindəki səhvləri təmsil edir və işlənməsi məcburi deyil, lakin proqramın çöküşünün qarşısını almaq üçün tövsiyə olunur.

Error

Error sinfi isə ciddi problemləri və proqramın normal gedişatında bərpa edilə bilməyən səhvləri təsvir edir. Bu problemlər adətən JVM (Java Virtual Machine) səviyyəsində baş verir və proqram tərəfindən işlənməsi nəzərdə tutulmur. Məsələn:

• OutOfMemoryError
• StackOverflowError

Bu növ səhvlər üçün "try-catch" blokları adətən istifadə edilmir, çünki bu halların qarşısını almaq və ya bərpa etmək çox çətindir.

public class Main {
    public static void main(String[] args) {
        try {
            recursiveMethod();
        } catch (StackOverflowError e) {
            System.out.println("StackOverflowError caught: " + e.getMessage());
        }
    }

    public static void recursiveMethod() {
        recursiveMethod();
    }
}

import java.util.ArrayList;
import java.util.List;

public class Main {
    public static void main(String[] args) {
        try {
            List list = new ArrayList<>();
            while (true) {
                list.add(new int[1_000_000]);
            }
        } catch (OutOfMemoryError e) {
            System.out.println("OutOfMemoryError caught: " + e.getMessage());
        }
    }
}